Bugün, evrensel bir film yönetmeni, yazar ve aktör olan Andrey Tarkovski hakkında, ansiklopedik anlamda kısa bilgiler paylaşacağım.

Andrey Arsenyeviç Tarkovski (Rusça: Андрей Арсеньевич Тарковский) 4 Nisan 1932’de Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliğinde, Zavrazhye’de doğdu. Rus, film yönetmeni, yazar ve aktördür. Sinema tarihinin önemli yönetmenlerinden birisi olarak kabul edilir. Şiirsel sinemanın önde gelen isimlerindendir.

Ünlü şair Arseniy Tarkovsky'nin oğludur.

Tarkovsky, uluslararası sinema arenasında, ilk uzun metrajlı yapımı olan Ivanovo detstvo (İvan'ın Çocukluğu - 1962) ile dikkatleri üzerine çekti ve Venedik Film Festivali`nde büyük ödül kazandı. İkinci Dünya Savaşı yıllarında, on iki yaşındaki bir casusun hikâyesi anlatılmaktadır bu filimde.

İkinci filmi Andrei Rublyov (Andrey Rublev - 1969), Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliğinde, 1971 yılına kadar yetkililerce yasaklanmış olarak kaldı. Cannes Film Festivalinde ödül almaması için, kasıtlı olarak festivalin son günü sabah saat 4.00’de gösterilmesine rağmen bir ödül kazanmayı başardı.

1972'de, ünlü bilimkurgu yazarı Stanislav Lem'in, Solyaris (Solaris) adlı romanından uyarlanan filmi, Solyaris adlı bir gezegeninin yörüngesindeki uzay istasyonunda yaşanan doğaüstü olayların ve insanların hayalleri ve vicdan muhasebeleri üzerine derin bir gerilim-bilimkurgu filmi olarak diğer yapıtlarına göre daha rahat bir şekilde seyirciyle buluştu.

Ancak 1975'te çektiği Zerkalo (Ayna) ile tekrar resmi engellere takıldı. Tarkovsky'nin kendi çocukluğundan kalma bazı anılarıyla, kırk yaşlarındaki bir adamın çocukluğu, annesi ve savaşla ilgili anılarında Sovyet halkına farklı bir bakış açısı sunan bu film, yine pek çok resmi otorite tarafından yasaklanması gereken bir film olarak görüldü.

Bir sonraki film Stalker (İz Sürücü - 1979), ilk versiyonu bir laboratuvar kazası ile yok olunca, daha düşük bir bütçe ile yeniden çekildi. Tarkovsky sinemasının belirgin özelliklerinden olan, ağır ve uzun planların, özenli kompozisyonların, derin anlamlar içeren diyalogların en güzel şekilde kullanıldığı bu filmi takip eden ve resmi makamların izni ile İtalya'da çekilen Nostalghia (Nostalji - 1983), Tarkovsky'nin sıla özlemini dışa vurduğu ve sürgünde çevirdiği ilk filmidir.


Flimden kısa video

Son filmi Offret (Kurban - 1986)'in çekimlerini İsveç'te, Ingmar Bergman'ın ekibi ile tamamladı. Aynı sene Cannes Film Festivali'nde tam dört ödül alarak festivale damgasını vurdu.

Andrey Tarkovski, 28 Aralık 1986 tarihinde, Paris'te akciğer kanseri sebebiyle hayata veda etti.

1990'da "sinema sanatına olağanüstü katkısı, evrensel insani değerleri ve hümanist düşünceleri olumlayan yenilikçi filmleri" nedeniyle Tarkovsky'ye, Lenin Ödülü verildi.

İryna Agafonova

Flimden kısa videolar